مسواک؛ زیست‌بوم محبوب میکروب‌ها
مطالعات علمی نشان می‌دهد هر مسواک می‌تواند میزبان میلیون‌ها میکروب باشد. آشنایی با منابع آلودگی و راهکارهای پیشگیری، کلید حفظ سلامت دهان و دندان است.
به گزارش دیده بان سلامتی و به نقل از گروه علمی ایرنا؛ وبگاه بی‌بی‌سی در گزارشی آورده است:
مسواک شما یک زیست‌بوم پویا است. رشته‌های ساییده‌شده آن، هر روز با ورود آب و ذرات غذایی به محیطی مناسب برای رشد میکروب‌ها تبدیل می‌شود. در میان این جنگل پلاستیکی، میلیون‌ها موجود زنده در حال رشد و تکثیر هستند.
منابع اصلی آلودگی مسواک
مارک‌کِوین زین (Marc-Kevin Zinn)، میکروب‌شناس آلمانی، منابع اصلی آلودگی مسواک را این‌گونه برمی‌شمارد: دهان شخص استفاده‌کننده، پوست دست‌ها و محیط نگهداری مسواک (عمدتاً حمام).
خطرات واقعی برای سلامت
برای افراد با سیستم ایمنی سالم خطر ابتلا به بیماری در اثر استفاده از مسواک، کم است، زیرا بیشتر میکروب‌ها از دهان خود فرد و بی‌ضرر هستند؛ اما برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف، خطر عفونت بیشتر است و باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک نگران‌کننده هستند.
سه منبع اصلی آلودگی
۱. شست‌وشوی توالت:
هنگام کشیدن سیفون توالت، آبی که حاوی ذرات مدفوع و ادرار است تا ۱.۵ متر به هوا پرتاب می‌شود. این ذرات ریز می‌توانند حاوی باکتری‌های روده‌ای و ویروس‌های بیماری‌زا باشند. در صورت نزدیکی مسواک به توالت، این ذرات روی آن می‌نشینند.
- درپوش توالت فرنگی را ببندید سپس سیفون را بکشید؛
- مسواک را در کابینت دربسته یا دور از توالت نگهداری کنید.
۲. حمام‌های مشترک:
در محیط‌های پرتراکم مانند خوابگاه‌های دانشجویی، تا ۶۰ درصد مسواک‌ها ممکن است با باکتری‌های مدفوع آلوده شوند. این باکتری‌ها ممکن است از تماس مسواک‌ها با یکدیگر در جامسواکی یا پخش ذرات معلق در هوا هنگام استفاده از حمام مشترک منتقل شوند.
- از جامسواکی جداگانه استفاده و از تماس مسواک‌ها با یکدیگر جلوگیری کنید.
۳. آب شست‌وشو:
باکتری‌های ای‌کولای و سودوموناس ممکن است از لوله‌های قدیمی یا منبع آب نشأت بگیرند؛ همچنین ممکن است از سینک آلوده منتقل شوند. ای‌کولای باکتری معمول روده است که می‌تواند باعث مسمومیت غذایی شود. سودوموناس نیز نوعی باکتری است که در محیط‌های مرطوب رشد می‌کند و می‌تواند برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف خطرناک باشد.
- قبل از مسواک زدن، آب را چند ثانیه باز کنید تا آب راکد خارج شود و مسواک را با آب جاری بشویید.
راهکارهای عملی برای نگهداری مسواک
انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می‌کند:
- مسواک را به صورت عمودی و در هوای آزاد نگهداری کنید تا خشک شود؛
- از پوشاندن سر مسواک خودداری کنید؛
- مسواک را هر ۳ ماه یک‌بار تعویض کنید. در صورتی که سیستم ایمنی‌تان ضعیف است این کار را زودتر انجام دهید؛
- پس از بهبودی از بیماری حتماً مسواک خود را جایگزین کنید؛
- مسواک خود را در محیط توالت نگهداری نکنید.
روش‌های تمیز کردن مؤثر مسواک
- مسواک خود را پس از هر بار استفاده با آب گرم بشویید. آب گرم می‌تواند به حذف ذرات غذایی و کاهش باکتری‌ها کمک کند؛
- هفته‌ای یک‌بار آن را با دهانشویه حاوی کلرهگزیدین ۰.۱۲درصد ضدعفونی کنید؛
- ماهی یک‌بار مسواک خود را با محلول ۱ درصد سرکه ضدعفونی کنید.
نکات امیدوارکننده
اریکا هارتمن (Erica Hartmann)، استاد دانشگاه نورث‌وسترن آمریکا، اطمینان می‌دهد: برای بیشتر افراد با سیستم ایمنی سالم، میکروب‌های مسواک تهدید جدی محسوب نمی‌شوند. بسیاری از این میکروب‌ها از دهان خود فرد هستند و بی‌ضررند.
پیشرفت‌های آینده
پژوهشگران در حال توسعه فناوری‌های نوینی مانند مسواک‌های پروبیوتیک هستند که با کِشت باکتری‌های مفید، به سلامت دهان کمک می‌کنند. این یافته‌ها بر اهمیت رعایت اصول بهداشتی در نگهداری مسواک تأکید می‌کند.
