همه آنچه باید درمورد سکته مغزی بدانید

سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع یا به شدت کاهش یابد. این قطع جریان خون باعث می‌شود سلول‌های مغزی از اکسیژن و مواد مغذی محروم شده و در عرض چند دقیقه شروع به مرگ کنند. در نتیجه، فرد ممکن است دچار فلج، مشکلات گفتاری، اختلالات بینایی و سایر مشکلات عصبی شود.

به گزارش دیده بان سلامتی و به نقل از نسیم سلامت خاتم؛ در این مقاله به بررسی انواع سکته مغزی, علل و همه آنچه که باید درمورد سکته‌مغزی بدانید می‌پردازیم.

انواع سکته‌مغزی

سکته مغزی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود. نوع اول، سکته ایسکمیک نام دارد. این نوع شایع‌تر است و زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون، رگ خونی را که به مغز خون‌رسانی می‌کند، مسدود کند. این انسداد مانع رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌های مغزی شده و در نتیجه به آن‌ها آسیب می‌رساند. نوع دوم، سکته هموراژیک نام دارد. در این نوع سکته، یک رگ خونی در مغز پاره شده و باعث خونریزی می‌شود. خونریزی در مغز می‌تواند به بافت‌های مغزی اطراف آسیب برساند و فشار داخل جمجمه را افزایش دهد. به طور خلاصه، در سکته ایسکمیک، مشکل اصلی انسداد رگ خونی و در سکته هموراژیک، پارگی رگ خونی و خونریزی است. هر دو نوع سکته مغزی می‌توانند باعث علائم مشابهی شوند، اما درمان آن‌ها متفاوت است.

علل سکته‌مغزی

عوامل متعددی در بروز سکته مغزی نقش دارند. یکی از مهم‌ترین عوامل خطر، فشار خون بالا است. فشار خون بالا با آسیب رساندن به رگ‌های خونی و افزایش احتمال تشکیل لخته خون، خطر سکته را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

بیماری‌های قلبی، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، نیز از دیگر عوامل خطر مهم هستند. فیبریلاسیون دهلیزی باعث می‌شود قلب به طور نامنظم بتپد و این امر می‌تواند منجر به تشکیل لخته خون در قلب و در نهایت مسدود شدن رگ‌های مغز شود.

دیابت نیز با افزایش خطر سکته‌مغزی ارتباط مستقیم دارد. دیابت باعث آسیب به رگ‌های خونی شده و آن‌ها را مستعد تصلب شرایین می‌کند. تصلب شرایین به معنای تجمع چربی و سایر مواد در دیواره رگ‌ها است که می‌تواند منجر به تنگ شدن یا انسداد آن‌ها شود.

کلسترول بالا نیز یکی دیگر از عوامل خطر سکته مغزی است. کلسترول بالا باعث تشکیل پلاک در دیواره رگ‌ها شده و خطر تصلب شرایین را افزایش می‌دهد.

سیگار کشیدن نیز به طور قابل توجهی خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد. سیگار باعث آسیب به دیواره داخلی رگ‌ها شده و خطر لخته شدن خون را بالا می‌برد. همچنین، نیکوتین موجود در سیگار باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود.

چاقی نیز با افزایش خطر سکته مغزی ارتباط دارد. چاقی با افزایش فشار خون، کلسترول و دیابت همراه است که همگی از عوامل خطر شناخته شده برای سکته مغزی هستند.

داشتن سابقه خانوادگی سکته‌مغزی نیز می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. این نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی نیز در بروز سکته مغزی نقش دارند.

علائم سکته‌مغزی

علائم سکته‌مغزی می‌توانند به طور ناگهانی و بدون هیچ هشداری ظاهر شوند و بسیار متنوع باشند. این علائم معمولا در یک سمت از بدن احساس می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن: فرد ممکن است احساس ضعف یا بی‌حسی در صورت، بازو یا پا، به ویژه در یک سمت بدن خود کند.
• مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار: این مشکل می‌تواند شامل لکنت زبان، صحبت کردن نامفهوم یا ناتوانی در درک صحبت‌های دیگران باشد.
• مشکلات بینایی: تاری دید، دوبینی یا از دست دادن کامل یا جزئی بینایی در یک یا هر دو چشم از علائم شایع سکته مغزی است.
• سردرد شدید و ناگهانی: سردردی که بدون دلیل مشخص و بسیار شدید باشد، می‌تواند نشانه‌ای از سکته مغزی باشد.
• سرگیجه و از دست دادن تعادل: فرد ممکن است احساس سرگیجه کند یا در حفظ تعادل خود با مشکل مواجه شود.
• تغییرات رفتاری: گیجی، سردرگمی، تغییرات ناگهانی در خلق و خو یا کاهش سطح هوشیاری از دیگر علائم سکته مغزی هستند.

پیشگیری از سکته‌مغزی

یکی از مهم‌ترین عوامل خطر سکته‌مغزی، فشار خون بالا است. فشار خون بالا با آسیب رساندن به رگ‌های خونی و افزایش احتمال تشکیل لخته خون، خطر سکته را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. بنابراین، کنترل فشار خون از طریق مصرف داروهای تجویزی و اصلاح سبک زندگی، مانند کاهش مصرف سدیم، افزایش فعالیت بدنی و کاهش وزن، از اهمیت بالایی برخوردار است.

دیابت نیز به عنوان یک عامل خطر جدی برای سکته‌مغزی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض آسیب به رگ‌های خونی هستند که این امر خطر سکته را افزایش می‌دهد. کلسترول بالا نیز یکی دیگر از عوامل خطر مهم است. کلسترول بالا باعث تجمع پلاک در دیواره رگ‌ها شده و خطر تصلب شرایین را افزایش می‌دهد. تصلب شرایین به تدریج باعث تنگ شدن رگ‌ها و افزایش خطر انسداد آن‌ها می‌شود. با مصرف رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف چربی‌های اشباع و ترانس و مصرف داروهای کاهنده چربی خون، می‌توان سطح کلسترول را کاهش داد.

سیگار کشیدن یکی دیگر از عوامل خطر قابل توجه برای سکته مغزی است. نیکوتین موجود در سیگار باعث تنگ شدن رگ‌های خونی، افزایش فشار خون و افزایش ضربان قلب می‌شود. همچنین، سیگار کشیدن خطر تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهد.

ورزش منظم، حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در اکثر روزهای هفته، به سلامت قلب و عروق کمک کرده و خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهد. ورزش به کاهش فشار خون، کنترل وزن، بهبود سطح کلسترول و افزایش جریان خون در مغز کمک می‌کند.

رژیم غذایی سالم، شامل مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی‌های چرب و محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده، نمک و قند، به حفظ سلامت قلب و عروق کمک می‌کند. یک رژیم غذایی سالم به کاهش فشار خون، کنترل وزن و بهبود سطح کلسترول کمک می‌کند.

عوارض سکته‌مغزی

عوارض سکته مغزی به شدت و محل آسیب مغزی بستگی دارد. برخی از عوارض رایج عبارتند از:

• فلج: فلج در یک طرف بدن یا بخشی از بدن
• مشکلات گفتاری: مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
• اختلالات بینایی: تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی
• اختلالات حافظه و تمرکز
• تغییرات در خلق و خو
• مشکلات در بلع
• افسردگی

کلام آخر

سکته مغزی، یک بیماری پیچیده و تهدیدکننده زندگی است که با قطع جریان خون به بخشی از مغز رخ می‌دهد. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف سکته مغزی، از جمله انواع، علل، علائم و راه‌های پیشگیری از آن پرداختیم.

آگاهی از علائم هشداردهنده سکته مغزی از اهمیت بالایی برخوردار است. با شناخت این علائم و مراجعه سریع به پزشک، می‌توان از آسیب‌های جدی به مغز جلوگیری کرد. علائمی مانند ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن، مشکلات گفتاری، اختلالات بینایی و سردرد شدید می‌توانند نشانه‌های سکته مغزی باشند.

عوامل خطر مختلفی در بروز سکته مغزی نقش دارند که مهم‌ترین آن‌ها فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، سیگار کشیدن، چاقی و سابقه خانوادگی سکته مغزی است. با کنترل این عوامل خطر از طریق تغییر سبک زندگی و مصرف دارو، می‌توان احتمال ابتلا به سکته مغزی را به طور قابل توجهی کاهش داد.

در نهایت، اگرچه سکته مغزی می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد، اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب، بسیاری از افراد می‌توانند بهبود قابل توجهی پیدا کنند. فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی از جمله درمان‌های رایجی هستند که برای بهبود عملکرد افراد مبتلا به سکته مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.