تب مالت، بیماری هزار چهره؛ نقش کلیدی موسسه رازی در کنترل بیماری با تولید واکسن
به گزارش دیده بان سلامتی و به نقل از روابط عمومی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی؛ سعید عالمیان در سخنرانی علمی با موضوع “جداسازی بروسلا از گاوداری های شیری کشور” که پیش از ظهر پنج شنبه در بیست و یکمین کنگره ملی دامپزشکی در سالن آبگینه هتل المپیک تهران برگزار شد، با بیان تعریفی از این بیماری گفت: بروسلوز یکی از مهمترین و گسترده ترین بیماری های مشترک بین انسان و دام با گستردگی جهانی است که قابل انتقال به انسان است و هرچه شيوع بيماری در بين دام ها بيشتر باشد انسان های بيشتری را آلوده کرده و از طریق تحميل مخارج درمان و از كار انداختن نيرو و توان افراد مبتلا، زيان های فراوانی را به بار می آورد.
وی مهم ترین عارضه این بیماری را، سقط بره ها و گوساله ها و کاهش جمعيت اين حيوانات و در نهایت، کاهش شير و گوشت مورد نياز کشور عنوان کرد و افزود: به دنیا آمدن گوساله ها و بره های نارس و تولید حيوانات ضعيف، كم شير و كم گوشت و ضربه اقتصادی به جامعه از دیگر عوارض این بیمار است.
عضو کمیته بروسلا کشور، در خصوص اپيدميولوژی و مراقبت بيماری در ايران یادآور شد: در کشور ما روش های مراقبت با بررسی اپيدميولوژيکی موارد، طبق تعريف نمونه مشکوک، گزارش موارد بيماری به صورت ماهيانه و در صورت لزوم، پالایش گروه های در معرض خطر انجام می شود و گزارش های جاری سالانه می تواند مشخص کننده روند بيماری طی سال های متمادی و ارتباط آن با فاکتورهای تاثير گذار در کاهش يا افزايش بيماری باشد.
عالمیان، واکسیناسیون، تست و کشتار، پروتکل های بهداشتی و آموزش تشخیصی، کشت میکروبی و جداسازی بروسلا، بیوتایپینگ کلاسیک بروسلا، شناسایی مولکولی و تست های سرولوژی را از اصول اساسی کنترل بروسلوز در دام نام برد و تصریح کرد: نقش موسسه رازی به عنوان تولید کننده واکسن بروسلوز و دارنده آزمایشگاه رفرانس تشخیصی در این زمینه بسیار مهم است.
عضو هیئت علمی موسسه رازی، مهم ترین چالش ها در حوزه تشخیص بروسلوز را شامل چالش های مدیریتی مانند کم اهمیتی به برنامه DIVA، عدم پایش ژنتیکی سویه های در گردش، عدم پایش حیوانات در مناطق روستایی و حیات وحش و عدم اختصاص بودجه و در زمینه چالش های میکروبی، ماهیت باکتری و حساسیت کم تست های سرولوژی عنوان کرد. همچنین مهم ترین چالش ها در حوزه واکسیناسیون را به لحاظ مدیریتی، علاوه بر کماهمیت شمردن برنامه DIVA، عدم پوشش کامل واکسیناسیون و اجرای ناقص سیاست تست و کشتار نام برد و در بخش میکروبی، ظهور میزبان جدید و ماهیت بیماری برای انسان عنوان کرد.
وی، همچنین شیوع بالای آلودگی دامی در برخی مناطق به ویژه عشایر، پرداخت نامناسب غرامت دامی و مقاومت دامداران در خصوص معدوم سازی دام های آلوده، کشتار غیر مجاز و غیر بهداشتی دام، چالش های اقدامات کنترلی در دامپروری های سنتی و عشایری، جابجایی و گردش غیر اصولی دام ها به ویژه عشایری در کشور و همچنین قاچاق از کشورهای همسایه، چالش های تشخیصی و نیاز به آزمایشگاه مرجع ملی و نظام شبکه آزمایشگاهی سطح بندی شده، فقدان تخصیص اعتبارات مستمر و کافی، ناکافی بودن تعداد نیروی انسانی مناسب را مهمترین چالش ها در حوزه سلامت دام خواند.
عضو کمیته بروسلای کشور، مهم ترین چالش ها در حوزه سلامت انسان را هم، هزار چهره بودن بیماری به معنی ظهور تظاهرات بالینی متنوع و غیر اختصاصی، چالش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثر در سبک زندگی مردم (به ویژه در تماس با دام)، تنوع راه های انتقال (خوراکی، تزریق، استنشاقی، …) در سطح جامعه و مشاغل خاص، نیاز به کیت های تشخیصی استاندارد و پیشرفته، یکپارچه نبودن مراقبت در حوزه های انسانی، دامی و حیات وحش، پیچیدگی های افتراق عود بیماری از ابتلا مجدد، عدم تبعیت کامل بیماران برای تکمیل دوره درمان، ناکافی بودن همکاری بخش خصوصی در گزارش بیماری، کم بودن اطلاعات مردم در رابطه با راه های پیشگیری و نیاز پزشکان به آگاهی از چهره های متنوع بیماری تب مالت، برشمرد.
عالمیان در ادامه این سخنرانی علمی، با بیان این که بروسلوز یک بیماری شایع در کشورهای در حال توسعه مانند ایران است، تصریح کرد: دام های سنگین مانند گاوها عمدتاً توسط بروسلا آبورتوس آلوده می شوند، اگرچه بروسلا ملیتنسیس و بروسلا سوئیس نیز گاهی اوقات می توانند باعث عفونت و علائم رایج در گاو ماده شامل سقط جنین شوند در حالی که نرها ممکن است علائم ارکیت و درگیری مفاصل را نشان دهند.
وی تصریح کرد: شیوه انتقال تب مالت معمولاً از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با گاوهای آلوده یا ترشحات ناشی از جنین سقط شده آنها اتفاق می افتد.
عضو هیئت علمی موسسه رازی، عوامل اصلی در آندمیک ماندن بیماری را توسعه صنايع دامپروری بدون استفاده از روش های علمی و مدرن، تداوم روش های دامپروری سنتی، عادات غذايی سنتی، ناکافی بودن آگاهی در بهداشت فردی و محيط، استاندارد نبودن روش های جمع آوری و آماده سازی شير، جابجائی و حمل و نقل حيوانات و ناکافی بودن پوشش کامل واکسيناسيون بر عليه بيماری در دام نام برد.
به گفته عالمیان، در کنار ضرورت ترویج آموزش های لازم برای پیشگیری از بیماری در انسان و دام، کنترل موفق بیماری در گرو مشارکت(همکاری و همگرایی) بین سازمان دامپزشکی، وزارت بهداشت و موسسه رازی است.