با اختلالات جنسی بیشتر آشنا شویم
یکی از بحث‌برانگیزترین و البته کمتر شناخته‌شده‌ترین حوزه‌های روانشناسی، اختلالات جنسی است.
به گزارش دیده بان سلامتی؛ این نوع از اختلالات، زمانی اتفاق می‌افتند که تمایلات یا رفتارهای جنسی فرد به‌گونه‌ای باشد که:
- برای خودش یا دیگران رنج، ناراحتی یا آسیب ایجاد کند
- خارج از چارچوب عرف، اخلاق یا سلامت روان باشد
- از نظر بالینی شدید و پایدار باشد (نه صرفاً فانتزی زودگذر)
تفاوت “فانتزی جنسی” با “اختلال جنسی“
داشتن فانتزی یا علاقه خاص جنسی تا زمانی که رضایت‌مند، قانونی و بی‌ضرر باشد، اختلال محسوب نمی‌شود. ولی وقتی این تمایلات، باعث رنج روانی، اجبار، یا آسیب به دیگران شوند، وارد قلمرو اختلالات جنسی یا پارافیلیا می‌شویم.
برخی از نادرترین و شدیدترین اختلالات جنسی
سادیسم جنسی
لذت جنسی از آزار دادن بدنی یا روانی دیگران. این اختلال زمانی بالینی محسوب می‌شود که فرد فقط از طریق آزار دیگران تحریک شود یا باعث آسیب واقعی شود.
مازوخیسم جنسی
لذت جنسی از آزار دیدن، تحقیر شدن یا درد کشیدن. مانند مورد بالا، اگر فرد بدون این رفتار نتواند ارضا شود و رنج روانی هم تجربه کند، اختلال به شمار می‌آید.
فتیشیسم
وابستگی جنسی شدید به اشیاء بی‌جان (مثل لباس زیر، کفش، جوراب) یا اعضای غیرجنسی بدن (مثلاً پا). وقتی این وابستگی آن‌قدر شدید باشد که فرد بدون آن نتواند رابطه برقرار کند، تبدیل به اختلال می‌شود.
ترانسوستیک فتیشیسم
لذت جنسی از پوشیدن لباس جنس مخالف. تنها زمانی اختلال محسوب می‌شود که فرد رنج روانی شدید تجربه کند یا عملکردش مختل شود.
اکتش‌گری جنسی
تمایل به نمایش آلت تناسلی به دیگران (معمولاً غریبه‌ها) برای تحریک جنسی، بدون رضایت طرف مقابل. این اختلال خطرناک است و باعث مشکلات قانونی می‌شود.
تماشاگرنما
لذت از تماشای پنهانی افراد در حال برهنگی یا فعالیت جنسی بدون اطلاع و رضایت آن‌ها. این رفتار اگر به شکل مزمن، وسواسی و بدون کنترل بروز کند، اختلال است.
پدوفیلی
تمایل جنسی مداوم به کودکان نابالغ (زیر ۱۳ سال)، که از خطرناک‌ترین و غیرقابل‌قبول‌ترین اختلالات جنسی است. بسیاری از جوامع، حتی صحبت درباره آن را نیز با حساسیت زیاد پیگیری می‌کنند.
نکروفیلی
تمایل جنسی به جسد انسان. بسیار نادر، شدید و جرم‌انگاری‌شده در اکثر کشورها.
زوفیلیا
تمایل جنسی به حیوانات. هم غیرقانونی، هم از نظر روانی آسیب‌زا و هم اخلاقاً مردود.
دلایل اختلالات جنسی
علت دقیق این اختلالات مشخص نیست، اما عوامل زیر مؤثر دانسته شده‌اند:
- آسیب‌های روانی یا جنسی در کودکی
- تجربیات اولیه جنسی غیرعادی
- زمینه‌های ژنتیکی یا نورولوژیکی
- اختلالات روان‌پریشی یا شخصیت (در برخی موارد)
درمان اختلالات جنسی
درمان این اختلالات بسیار تخصصی و حساس است. روش‌ها شامل:
- روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT) برای اصلاح افکار تحریف‌شده
- دارودرمانی (مثلاً مهارکننده‌های میل جنسی)
- رفتاردرمانی برای کاهش وسواس‌های جنسی
- در موارد شدید، مراقبت قانونی و قضایی هم لازم است
گزارشگر: فرزانه اسلامی
